Hé lộ di sản: Lịch sử hấp dẫn của Muay Thái
24hscore – Muay Thai hay còn được gọi là Thai Boxing ở phương Tây, là môn võ thuật và môn thể thao đối kháng có nguồn gốc từ Thái Lan. Môn võ này độc đáo ở sự kết hợp giữa các đòn đấm, đá, đòn đầu gối, đòn cùi chỏ và các kỹ thuật siết chặt , được gọi là nghệ thuật của tám chi. Các võ sĩ và học viên Muay Thái huấn luyện cách sử dụng toàn bộ cơ thể làm vũ khí, tập trung vào phát triển sức mạnh, tốc độ và sự nhanh nhẹn trong các kỹ thuật của họ. Họ tập đấm, đá, cùi chỏ và đầu gối trên những chiếc túi và miếng đệm nặng với huấn luyện viên cũng như trong các buổi đấu tập. Là môn thể thao có nhịp độ nhanh và năng động, các võ sĩ Muay Thái sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để vượt qua và đánh bại đối thủ. Huấn luyện Muay Thái cũng nhấn mạnh đến việc rèn luyện thể lực và sức bền để cải thiện sức chịu đựng và thể lực tổng thể.
Mặc dù quyền anh Thái Lan tạo ra một chế độ tập luyện và luyện tập tự vệ tuyệt vời, nhưng nó cũng là môn thể thao phổ biến trên khắp thế giới, với các cuộc thi Muay Thái nghiệp dư và chuyên nghiệp được tổ chức ở nhiều quốc gia. Các luật lệ và quy định của một trận đấu Muay Thái khác nhau tùy theo cấp độ và quốc gia. Ví dụ, một số trận đấu Muay Thái cấp độ chuyên nghiệp ở châu Âu không cho phép sử dụng đòn đánh cùi chỏ. Hơn nữa, trong khi trước đây, các võ sĩ Muay Thái sẽ quấn một sợi dây gai quanh tay thì giờ đây găng tay đấm bốc được yêu cầu nghiêm ngặt trong mọi trận đấu.
Lịch sử Muay Thái
Lịch sử Muay Thái bắt nguồn từ vương quốc Xiêm, tên lịch sử của Thái Lan từ nhiều thế kỷ trước. Nghệ thuật của bát chi có thể bắt nguồn từ nhiều môn võ thuật và phong cách chiến đấu khác nhau được thực hành trên khắp đất nước trong thời gian này. Một trong những phong cách cổ xưa nhất là Muay Boran, được binh lính Thái Lan sử dụng. Có nhiều điểm khác biệt giữa Muay Boran và Muay Thái thời hiện đại , chẳng hạn như Muay Boran kết hợp nhiều kỹ thuật đấu vật hơn ngoài các đòn đấm, đá, cùi chỏ và đầu gối thông thường. Một điều vẫn được giữ nguyên từ thời cổ đại đến thời hiện đại là tình yêu của người Thái dành cho Muay Thái, đó là lý do nó trở thành môn thể thao quốc gia.
Bên cạnh việc khởi đầu là một môn thể thao chiến đấu, Muay Thái chuyên nghiệp nhanh chóng trở thành một hình thức giải trí của người dân Thái Lan. Sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc, các quy tắc và quy định chính thức đầu tiên cho các trận đấu Muay Thái đã được thiết lập, bao gồm việc sử dụng găng tay và cấm các kỹ thuật cụ thể. Trước thế kỷ 20, các võ sĩ Muay Thái không sử dụng thiết bị bảo hộ và quấn dây gai quanh cổ tay thay vì găng tay đấm bốc. Hơn nữa, chỉ đến thế kỷ 20, môn võ này mới bắt đầu phổ biến bên ngoài Thái Lan. Vào khoảng thời gian này, các võ sĩ bắt đầu đi đến các quốc gia khác để thi đấu và thể hiện kỹ năng của mình.
Ngày nay, quyền anh Thái Lan được hàng triệu người trên toàn thế giới luyện tập, nhưng bất chấp sự phát triển và phạm vi toàn cầu của nó, việc tập luyện Muay Thái vẫn có cội rễ sâu xa trong văn hóa Thái Lan. Hãy cùng nhìn lại những cột mốc quan trọng trong lịch sử Muay Thái.
Những ngày đầu của Muay Thái (1238-1438)
Trong thời đại Sukhothai (1238-1438), việc huấn luyện Muay Thái được sử dụng rộng rãi như một môn thể thao chiến đấu của binh lính trong chiến tranh và như một hình thức tự vệ. Huấn luyện quân sự của thời đại tập trung vào việc sử dụng vũ khí bên ngoài và kỹ thuật chiến đấu tay đôi. Những người lính được huấn luyện để sử dụng ‘vũ khí bên trong’ của họ khi có thể, hoàn thiện các đòn đá, cú đấm, cùi chỏ và đầu gối cũng như các đòn siết chặt. Trong phần lịch sử Muay Thái này, các trung tâm và trường đào tạo Muay Thái chính thức đã được thành lập. Những trung tâm này thường được đặt tại các ngôi chùa Phật giáo và được điều hành bởi các nhà sư giỏi Muay Thái. Điều này khiến Muay Thái trở thành một hoạt động văn hóa và xã hội thiết yếu của người Thái. Môn thể thao này thường được dùng làm trò giải trí cho triều đình và công chúng, thu hút rất đông người tham dự mỗi sự kiện.
Thời đại Krungsri Ayutthaya (1350-1767)
Trong thời đại Krungsri Ayutthaya (1350-1767), Muay Thái tiếp tục được sử dụng rộng rãi như một môn thể thao chiến đấu. Tuy nhiên, quyền anh Thái Lan ngày càng thu hút được nhiều sự chú ý như một hình thức giải trí và một môn thể thao thi đấu, với các võ sĩ và huấn luyện viên Muay Thái đạt được địa vị cao và được kính trọng. Khi khía cạnh cạnh tranh của võ thuật trở nên phổ biến, việc huấn luyện chuyển sang phát triển sức mạnh, tốc độ và sự nhanh nhẹn cùng với việc thông thạo nghệ thuật của tám chi. Một trong những chiến binh nổi tiếng nhất thời Ayutthaya là Nai Khanomtom, người bị người Miến Điện bắt trong Chiến tranh Miến Điện-Xiêm năm 1767. Truyền thuyết kể rằng ông được phép chiến đấu vì tự do của mình và đánh bại mười chiến binh Miến Điện liên tiếp bằng cách sử dụng kỹ năng Muay Thái của anh ấy.
Thời vua Naresuan (1590-1605)
Thời đại Vua Naresuan (1590-1605) là một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Muay Thái khi chứng kiến sự trỗi dậy của Vua Naresuan, một chiến binh thiện nghệ, nhà chiến lược quân sự và là người bảo trợ cho nghệ thuật bát chi. Với sự cai trị của Vua Naresuan, Muay Thái đã trở thành một phần thiết yếu của hoạt động huấn luyện quân sự, giải trí và văn hóa, với các cuộc thi có tổ chức ngày càng trở nên phổ biến. Vua Naresuan là một võ sĩ Muay Thái điêu luyện và được cho là đã thi đấu nhiều trận trong suốt cuộc đời của mình.
Thời đại vua Narai (1656-1688)
Trong thời đại Vua Narai (1656-1688), Muay Thái đã phát triển từ một môn thể thao chiến đấu thành một môn thể thao tinh tế và cách điệu hơn, chú trọng nhiều hơn vào chiến lược, kỹ thuật và tính thẩm mỹ. Ví dụ, người ta chú trọng nhiều hơn đến động tác bằng chân, kỹ thuật phòng thủ và phản công. Các võ sĩ cũng được yêu cầu tuân thủ các quy tắc và nghi thức nghiêm ngặt, chẳng hạn như thể hiện sự tôn trọng đối thủ của họ.
Vua Prachao thời đại His (1700-1720)
Thời đại Vua Prachao Sua (1700-1720) ở Thái Lan là một thời kỳ quan trọng khác trong lịch sử Muay Thái. Truyền thuyết kể rằng Vua Prachao Sua sẽ tham gia các giải đấu ở các thành phố và làng nhỏ cải trang thành một người bình thường. Trong thời đại này, các kỹ thuật và chiến lược của Muay Thái đã được phát triển và hoàn thiện hơn nữa, tập trung nhiều hơn vào chiến thuật và chiến lược. Các võ sĩ được yêu cầu thành thạo các cú đá, cú đấm, đòn đầu gối và đòn cùi chỏ và được huấn luyện để thích nghi với các đối thủ khác nhau.
Thời đại Thonburi (1767-1782)
Thời đại Thonburi (1767-1782) ở Thái Lan là thời kỳ có nhiều thay đổi và chuyển biến đáng kể trong lịch sử Muay Thái khi vua Taksin, một chiến binh thiện nghệ và là chỉ huy quân sự lên ngôi. Khi hòa bình trong vương quốc đang dần được lập lại, binh lính sẽ sử dụng các kỹ năng Muay Thái của họ theo phong cách cạnh tranh hơn, với những trận chiến không chính thức diễn ra giữa những chiến binh giỏi nhất của các trại quân sự khác nhau.
Thời Rama I (1782-1809)
Trong thời đại Rama I (1782-1809), các cuộc thi Muay Thái trở nên chính thức và có tổ chức hơn, thành lập các trường đào tạo chính thức và đưa ra các quy tắc và quy định tiêu chuẩn hóa. Các kỹ thuật và chiến lược mới, chẳng hạn như quét, ném và khóa khớp, cũng được giới thiệu. Sau khi nổi tiếng vào năm 1767 sau khi giành được tự do từ những kẻ bắt giữ người Miến Điện, Nai Khanomtom tiếp tục chiến đấu và dạy Muay Thái trong thời đại này. Nai Khanomtom cũng được ghi nhận là người đã phổ biến điệu nhảy Wai Kru Ram Muay và sử dụng Mongkol và Prajioud, hai phụ kiện truyền thống mà các võ sĩ Muay Thái mặc.
Thời vua Rama V (1868-1910)
Thời đại vua Rama V (1868-1910) là thời điểm then chốt trong lịch sử Muay Thái. Dưới sự cai trị của Vua Rama V, việc tập luyện Muay Thái được coi là môn thể thao quốc gia của Thái Lan. Vua Rama V đã thiết lập hệ thống chính thức hóa các hạng cân đầu tiên và giới thiệu một loạt thiết bị bảo hộ, bao gồm găng tay và miếng bảo vệ ống chân, để giúp môn thể thao này an toàn hơn cho các võ sĩ. Ông cũng thành lập cuộc thi Muay Thái quốc tế đầu tiên, mời các học viên từ các nước láng giềng đến thi đấu với các võ sĩ Thái Lan.
Thế kỉ 20
Võ đài quyền anh đầu tiên của Thái Lan được xây dựng vào năm 1921 tại Suan Kulap, trong thời kỳ hoàng kim của Muay Thái (đầu những năm 1980 đến giữa những năm 1990). Trong thời kỳ hoàng kim, việc huấn luyện Muay Thái cũng trải qua một quá trình trau chuốt về phong cách, với việc các võ sĩ học cách áp dụng tư thế đứng thẳng hơn và tập trung vào các đòn đánh và phản công chính xác. Công việc và vật lộn cũng được cải tiến, tập trung nhiều hơn vào kỹ thuật và chiến lược. Một trong những võ sĩ nổi tiếng nhất thời hoàng kim là Pud Pad Noy Worawut , người thi đấu vào những năm 1970. Anh ta được ghi nhận là người đã phổ biến Teep (đá đẩy) và phát triển phong cách chiến đấu “Muay Fimeu”, trong đó nhấn mạnh vào tốc độ và kỹ thuật hơn là sức mạnh vũ phu.
Wai Kru
Wai Kru, còn được gọi là Ram Muay, là một nghi thức truyền thống trước trận đấu trong Muay Thái. Nó được thực hiện để bày tỏ lòng kính trọng đối với người thầy của võ sĩ, thể hiện sự tôn trọng đối với nghệ thuật Muay Thái và cầu xin phước lành cho chiến thắng và sự bảo vệ trong trận chiến. Theo truyền thống, Wai Kru được biểu diễn trước mỗi trận đấu, võ sĩ mặc trang phục Muay Thái truyền thống. Các võ sĩ thực hiện một loạt các động tác mang tính biểu tượng, bao gồm cúi chào, quỳ gối và cử chỉ tay theo một thứ tự cụ thể khi họ di chuyển quanh võ đài. Nghi lễ được đi kèm với một bài hát truyền thống cụ thể, như được trình bày trong video. Wai Kru (Ram Muay) là một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa của Muay Thái và là cách kết nối các võ sĩ hiện đại với truyền thống và lịch sử của môn thể thao này. Đó cũng là cách để các chiến binh Muay Thái tập trung bản thân trước trận đấu, tập trung sức lực và chuẩn bị tinh thần, tinh thần cho những thử thách phía trước.
Muay Thái được giới thiệu với thế giới như thế nào?
Muay Thái được giới thiệu với thế giới chủ yếu thông qua việc đưa nó vào các cuộc thi và sự kiện võ thuật quốc tế. Vào thế kỷ 20, các võ sĩ Muay Thái bắt đầu thi đấu trong các sự kiện kickboxing và võ tổng hợp quốc tế, đưa môn thể thao này đến với khán giả toàn cầu.
Một trong những ví dụ sớm nhất về điều này là sự kiện Kickboxing vô địch thế giới được tổ chức tại Tokyo, Nhật Bản vào năm 1975, trong đó có màn trình diễn Muay Thái của các võ sĩ Thái Lan. Sự kiện này đã giúp phổ biến quyền anh Thái Lan như một môn nghệ thuật nổi bật và mở đường cho việc đưa Muay Thái vào các cuộc thi quốc tế khác, chẳng hạn như Ultimate Fighting Championship (UFC).
Muay Thái trong thế kỷ 21
Một trong những điểm khác biệt chính giữa Muay Thái truyền thống và hiện đại là việc sử dụng găng tay (thay vì dây gai dầu) và các thiết bị bảo hộ khác. Điều này đã làm cho môn thể thao này trở nên an toàn hơn cho các võ sĩ và cho phép sử dụng nhiều kỹ thuật tấn công hơn.
Ngoài ra, các quy tắc và quy định của Muay Thái hiện đại đã được tiêu chuẩn hóa và hệ thống hóa, với các hạng cân, giới hạn thời gian và tiêu chí đánh giá, tất cả đều được thiết lập để tạo ra một môn thể thao có quy định và có tổ chức hơn.
Về mặt kỹ thuật, các võ sĩ quyền anh Thái Lan hiện đại đã kết hợp các yếu tố từ các môn thể thao chiến đấu khác như quyền anh, kickboxing và Nhu thuật Brazil để tạo ra phong cách chiến đấu đa dạng và dễ thích nghi hơn.
Các võ sĩ Muay Thái chuyên nghiệp thời hiện đại tập luyện bằng cách sử dụng miếng đệm với huấn luyện viên, túi nặng một cách độc lập và trong các buổi đấu tập với bạn tập. Họ cũng đưa sức mạnh và khả năng điều hòa vào chế độ tập luyện để đạt được sức chịu đựng, sức bền và sự bùng nổ cần thiết để thi đấu ở cấp độ cao nhất.
Ngày nay, nhiều võ sĩ Muay Thái chuyên nghiệp (người Thái và phương Tây) phấn đấu đạt tới ONE Championship. ONE Championship là tổ chức võ thuật lớn nhất thế giới, thường xuyên tổ chức các trận đấu ở Thái Lan và phần còn lại của thế giới đồng thời phát sóng tới hơn 170 quốc gia. Các trận đấu diễn ra ở cả võ đài quyền anh truyền thống và võ đài kiểu lồng độc đáo của ONE, và các võ sĩ đeo găng tay MMA, nhỏ hơn găng tay Muay Thái tiêu chuẩn.
Sự phổ biến ngày càng tăng của quyền anh Thái Lan thu hút nhiều người phương Tây đến Thái Lan muốn tập luyện trong trại huấn luyện kiểu truyền thống với các võ sĩ Thái Lan thực thụ. Người phương Tây có thể tìm thấy nhiều cơ hội chiến đấu ở cấp độ chuyên nghiệp bằng cách ở trong trại huấn luyện.
Chúng có thể bao gồm từ những trận đấu nhỏ ở địa phương đến các sự kiện truyền hình quy mô lớn như Fairtex Fight tại Sân vận động Lumpinee ở Bangkok. Lumpinee, mở cửa vào năm 1956, là sân vận động lớn nhất ở Thái Lan, do Quân đội Hoàng gia Thái Lan điều hành.
Giống như tất cả các môn thể thao, chiến đấu tại các sân vận động tốt nhất như Lumpinee đòi hỏi nhiều năm làm việc chăm chỉ và có kỷ luật! Tuy nhiên, không có gì lạ khi những học viên đam mê quyền anh Tây Thái không có lịch sử thi đấu trước đó lại có trận đấu đầu tiên tại một sân vận động nhỏ ở địa phương sau khi trải qua một hoặc hai tháng huấn luyện nhất quán tại trại huấn luyện.
Muay Thái đã trở thành môn thể thao chiến đấu năng động và thú vị với lịch sử phong phú và lượng người theo dõi ngày càng tăng trên toàn cầu. Nó tiếp tục phát triển và thích ứng với nhu cầu thay đổi của các môn thể thao chiến đấu trong khi vẫn duy trì nguồn gốc truyền thống và ý nghĩa văn hóa.